(Reuters) - İngilis təhlükəsizliyi rəsmiləri ABŞ-ın Çin firması və onun məhsullarının Pekin tərəfindən casusluq üçün istifadə edə biləcəyini iddia etmələrinə baxmayaraq, yerli telekommunikasiya şəbəkələrindən olan “Huawei”ə qoyulan tam qadağanı dəstəkləmir.
Dünyanın ən böyük telekommunikasiya avadanlıqları istehsalçısı olan “Huawei” Çin hökuməti ilə olan əlaqələrinə və dövlət casusluğunun olması iddialarına, ABŞ-ın öz müttəfiqlərini onun texnologiyasından istifadə etməmək çağırışına əsasən Qərbdə ciddi araşdırmalarla üzləşir.
İctimaiyyətə açıq heç bir sübut olmamasına və “Huawei”in iddiaları rədd etməsinə baxmayaraq, bu iddialar onun bir neçə Qərb ölkəsinin satış bazarlarına daxil olmaq imkanını məhdudlaşdırıb.
“Biz tam qadağa qoymuruq. Bu, elə də asan deyil” - bazar günü “Financial Times” qəzetinin bəyanatına əsasən, Britaniyanın 5G şəbəkələrində “Huawei” avadanlıqlarının istifadə riskini azaltmağı qərara aldığını bazar ertəsi mənbələrdən birində “Reuters”ə deyib.
“Financial Times” qəzeti keçən il “Huawei” avadanlıqları ilə təchiz edilən texniki və təchizat zəncirində yaranan problemlərin yerli telekommunikasiya şəbəkələrində yeni təhlükəsizlik risklərinin yaranmasına səbəb olduğunu iddia edən hökumətin Milli Kiber Təhlükəsizliyi Şurasının (MKTŞ) gəldiyi nəticəyə əsasən, iki bənzər mənbəyə istinad edib. “Huawei” dərhal şərh bildirməyib.
Britaniyanın “Five Eyes” kəşfiyyat bölüşdürmə qrupunun ABŞ-a üzv olması səbəbindən “Huawei”in yeni nəsil 5G şəbəkələrinin qurulmasında iştirakına icazə vermək barədə hər hansı bir qərar digər millətlər tərəfindən yaxından izlənəcək.
Britaniya “Huawei” üçün vacib satış bazarıdır və keçən ay dünyanın ən böyük ikinci mobil operatoru olan “Vodafon” Qərb hökumətlərinin Çin firmasına tam təhlükəsizlik icazəsi verməsilə əlaqədar öz avadanlıqlarının əsas şəbəkələrdə yerləşdirməsini “dayandırdığını” bildirib.
Britaniyanın BT və Fransanın “Orange” şirkətləri də daxil olmaqla Avropadakı digər operatorlar “Huawei”in avadanlıqlarını artıq öz satış bazarlarından çıxarıb və ya gələcəkdəki istifadəsini məhdudlaşdırmaq üçün addımlar atıblar.
Çinin “Huawei” Texnologiyalarının loqosu telekommunikasiya nəhəngi olan Almaniyanın Düsseldorf şəhərinin mərkəzi binası üzərində günəş kimi parıldayır, 18 Fevral 2019-cu il. REUTERS / Wolfgang Rattay
İki mənbədə də deyilir ki, Milli Kiber Təhlükəsizliyi Şurası (MKTŞ) “Huawei”-in Britaniya şəbəkələrindən istifadəsinə tamamilə qadağa qoymasının vacib olmadığını düşünür, kəşfiyyat nümayəndələri tərəfindən nəzarət altına alınan xüsusi laboratoriyada məhsulların yoxlanaraq ehtiva etdiyi risklərin idarə edilməsinin mümkünlüyünə inandığını bildirib.
Məsələnin həssaslığı səbəbilə anonimlik şərti ilə danışan hər iki mənbə də bu mövqeyin Milli Kiber Təhlükəsizliyi Şurası (MKTŞ) və Britaniya rəsmiləri tərəfindən edilən ictimai açıqlamalarla uyğun gəldiyini bildirib.
“İyul ayında “Huawei” Kiber Təhlükəsizlik Dəyərləndirmə Mərkəzinin (HCSEC) nəzarət heyətində açıqca qeyd edildiyi kimi, Milli Kiber Təhlükəsizliyi Şurasının (MKTŞ) “Huawei”in mühəndislik və təhlükəsizlik imkanları ilə bağlı narahatlıqları var. Milli Kiber Təhlükəsizliyi Şurasının (MKTŞ) sözçüsü bazar ertəsi verdiyi müsahibəsində, şirkətin təkmilləşdirmə işləri aparacağını gözlədiklərini bildirib.
TƏHLÜKƏSİZLİK TƏDBİRLƏRİ
Bu mövzuda məlumatı olan insanlar “Huawei”in Britaniyadakı mövqeyi haqqında növbəti Milli Kiber Təhlükəsizliyi Şurasının (MKTŞ) hesabatında keçən ilin hesabatında gündəmdə olan məsələlərə dair tələsmədən verdiyi cavabı və Britaniya rəsmiləri ilə olan gərgin əlaqələri ətraflı şəkildə tənqid edəcək.
Gələcək həftələrdə nəşr edilməsi gözlənilən hesabatda da hökumət öz siyasətini bəyan etmir.
Britaniya telekommunikasiya infrastrukturunun hökumət tərəfindən müzakirə edilməsinin nəticələri ilin sonunda gözlənilir və gələcəkdə 5G şəbəkələri də daxil olmaqla təhlükəsizlik risklərinin idarə edilməsi ilə bağlı tövsiyələr burada öz əksini tapacaq.
“Five Eyes” təşkilatının üzvü olan Avstraliya “Huawei”in 5G avadanlığı ilə təchiz edilməsini qadağan etdiyi halda, Yeni Zelandiya bazar ertəsi verdiyi açıqlamasında 5G şəbəkələrində “Huawei” avadanlığının istifadə riski mövzusunda öz müstəqil dəyərləndirməsini edəcəyini söyləyib.
“Huawei” öz avadanlıqlarının çinli kəşfiyyat xidmətləri üçün “bağlı qapılar” ehtiva etmədiyindən əmin olmaq məqsədilə Britaniyada və Almaniyada təhlükəsizlik laboratoriyaları qurub.
Bundan başqa, keçmiş bir polşalı təhlükəsizlik nümayəndəsi ilə birlikdə çinli bir “Huawei” işçisinin də həbs edilməsindən sonra səlahiyyətli şəxslər Polşada da bir kiber-təhlükəsizlik mərkəzini yaratmağı təklif ediblər.
Çinin “Huawei” Texnologiyalarının loqosu telekommunikasiya nəhəngi olan Almaniyanın Düsseldorf şəhərinin mərkəzi binasının önündə təsvir edilib, 18 Fevral 2019-cu il. REUTERS / Wolfgang Rattay
Keçən həftə Britaniyanın “M16” xarici təhlükəsizlik xidmətinin başçısı Alex Younger Britaniyanın qadağan etmək əvəzinə “Huawei” ilə bağlı olduğu düşünülən riskləri idarə etmək yollarını axtarmağın daha asan olduğunu soruşduqda bunun “daxildə və xaricdə” idarə edilməsinin daha çətin olduğunu söylədi.
“Younger Münih”də jurnalistlərə verdiyi müsahibəsində “bir əhəmiyyətli milli infrastrukturun hər hansı bir parçası bir inhisar təchizatçıdan təmin edilməməsi” lazım olduğunu bildirdi.
Londonda Jack Stubbs və Bengaluru Kanishka Singh tərəfindən hesabat; Guy Faulconbridge tərəfindən əlavə hesabat; Jack Stubbs və Georgina Prodhan tərəfindən yazı; David Evans, Sandra Maler və Alexander Smith tərəfindən redaktə edilib.
Standartlarımız: Thomson Reuters Etimad Prinsipləri.
Vatsapın rusiyalı istifadəçiləri messencerin iş keyfiyyətindən şikayətlənirlər.
Rusiya Baş Prokurorluğu Rabitə, İnformasiya Texnologiyaları və Kütləvi Kommunikasiyalara Nəzarət üzrə Federal Xidmətindən “Instagram”a məhdudiyyət qoyulmasını tələb edib.
Notbuk seçərkən çoxsaylı modellər arasında başını itirə bilərsən. Bu halda “Apple” brendi işimizi xeyli asanlaşdırır. Belə ki, bu şirkət kəmiyyətə deyil, keyfiyyətə üstünlük verir, buna görə də onun notbukları lakonikliyi və rahatlığı ilə seçilir.
